İnşaat, bakım vb. birçok alanda sıkça kullanılan insan yükseltici ekipmanların, kullanım öncesi kontrol edilerek çalışmaya uygunluğunun değerlendirmesi birçok kazanın önceden yapılacak tespitlerle engellemesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Manlift kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar ve uyulması gereken iş güvenliği kuralları aşağıdaki gibidir.

Manlift Kullanımı İş Güvenliği Talimatı

1. Kullanmaya yetkilendirilmemiş ve sertifika veya operatör eğitim belgesi bulunmayan personellerin manlift kullanması ve üzerinde çalışma yapması yasaktır.
2. Sağlık raporunda işyeri hekimi tarafından imzalanmış “Yüksekte Çalışabilir” ibaresi bulunmayan personellerin manlift ile çalışması yasaktır.
3. “Yüksekte Güvenli Çalışma” eğitimi almamış personellerin manlift ile çalışması yasaktır.
4. Yetkilendirilmiş tüm personel tarafından “Manlift Kullanımı İş Güvenliği Talimatı” okunmuş ve imzalanmış olmalıdır.
5. Herhangi bir arızası bulunan manlift (hidrolik kaçağı, tekerlekleri hasarlı vb. ) kullanılmamalıdır.
6. Manlift asla ani hareket ettirilmemeli ve keskin hareket ve manevralardan kaçınılmalıdır.
7. Manlift başka bir makineyi çekmek,itmek veya herhangi bir ağırlığı sürüklemek için kullanılmamalıdır.
8. Batarya ve diğer elektrik aksamları direkt su ile temas ettirmeyiniz.
9. Batarya ve elektrik aksamlarına basınçlı hava ve su ile müdahale etmeyiniz.
10. Rüzgardan etkilenebilecek nitelikte büyük malzemeleri (panel, karton kutu vb.) manlift platformunda etkilenebilecek şekilde taşımayınız.
11. 45 km/s’den (Ürün Kullanma Kılavuzundan Alınmalıdır.) hızlı rüzgarlı hava ve alanlarda kullanmayınız.
12. Manlift platform korkulukları üzerine oturmayınız, yaslanmayınız ve kesinlikle tırmanmayınız.
13. Korkuluk ve uzar platformu sağlam ve kilitli durumda olmayan manlifti kullanmayınız.
14. Yumuşak, dağınık veya stabil olmayan yüzeyler üzerinde kullanmayınız.
15. Elektrik hatlarına yakın yapılan çalışmalarda hatlara güvenlik mesafesini bırakmayı unutmayınız. 0-300 V arasın gerilimde temastan kaçınınız, 300 V-50 kV gerilimde arada 3 m güvenlik mesafesi bırakınız.
16. Yüksek voltajlı noktalarda yapılacak çalışmalarda elektriğin tamamen kesilmesi ve hattaki elektriğin topraklanmasını kontrol ettikten sonra çalışmaya başlayınız.
17. 45 ^oC’den yüksek, -15 ^oC’den düşük sıcaklıklarda çalışmayınız.
18. Patlayıcı alanlarda çalışmayınız.
19. Yıldırım düşme riski sebebiyle fırtınalı havalarda çalışmayınız.
20. Maksimum yükleme kapasitesinden fazla yüklemeyiniz. (Ürün Kullanma Kılavuzundan Alınmalıdır.)
21. Işıklandırma sistemi tesis edilmeden gece çalışmalarında veya karanlık yerlerde kullanmayınız.
22. Diğer hareketli veya sabit araç ve malzemelerle temasa karşı dikkatli olunuz.
23. Giriş kapı korkuluğunun yerine düzgün olarak yerleştirildiğinden emin olunuz.
24. Manlift’in yükselmesi ve alçalması sırasında korkuluklardan tutununuz.
25. Platform ve platform çıkış merdiveninde bulunan her türlü kayganlaştırıcı faktörü (yağ, su vb.) temizleyiniz.
26. Platform merdivenini kullanırken 3 nokta temas kuralını unutmayınız. (iki el bir ayak, iki ayak bir el teması)
27. Manlift tamamen indirilerek ilk pozisyonunu almadan tırmanmayınız veya inmeyiniz.
28. Çukur, boşluk, enkaz vb. tehlikeli alanlara 1 metreden fazla yaklaşmayınız.
29. Platformda bulunan yükün dengeli şekilde yerleştirilmesi gereklidir.
30. Manlift’i her zaman sürücü istikametinde kullanınız.
31. Manuel fren sisteminin kapalı olduğundan emin olunuz.
32. Manlift üzerinde çalışma yaparken çene bantlı baret ve emniyet kemerinizi takınız.
33. Çalışmalar sırasında vücudunuzu platformun içinde tutunuz.
34. Yükselirken veya alçalırken ellerinizi makaslardan uzak tutunuz.
35. Fren mesafelerine dikkat ediniz. (Yüksek hızda 3 m, düşük hızda 1 m) (Ürün Kullanma Kılavuzundan Alınmalıdır.)
36. Akülerin şarja takılması sırasında iş gözlüğü ve EN 374 iş eldiveni kullanılmalıdır.
37. Akü şarjı iyi havalandırılmış ve patlama olasılığı değerlendirilerek önlemleri alınmış ortamlarda yapılmalıdır.
38. Her şarjdan önce akü suyu seviyesini kontrol ediniz.
39. Kabloları aküden sökerken önce negatif(-) kutup daha sonra pozitif(+) kutup sökülmelidir. Kablolar bağlanırken iste önce pozitif(+) kutup, sonra negatif(-) kutup bağlanmalıdır.
40. Manliftinizin düzenli olarak bakımlarının yapıldığından emin olmadan ve yılda en az bir kere periyodik kontrolü olduğunu belirten etiketini görmeden çalışmaya başlamayınız.

MANLİFT KULLANIMINDA OPERATÖR BELGESİNE İHTİYAÇ VAR MIDIR?

MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı 18.09.2015 tarihli ve 88 sayılı kararı ile (http://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_11/02022126_kaldrmayklemepersonelveykykleyicisi.pdf) “Kaldırma Yükleme (Personel Ve Yük Yükseltici) Operatörü Yetiştirme Kursu Programı” kabul edilmiştir.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği çalışanlar Eğitimi konusunda; “İşverence iş ekipmanını kullanmakla görevli çalışanlara, bunların kullanımından kaynaklanabilecek riskler ve bunlardan kaçınma yollarına ilişkin eğitim almaları sağlanır. ” ve “Kendinden hareketli iş ekipmanları, bu ekipmanların güvenli kullanımı ile ilgili uygun eğitim almış çalışanlar tarafından kullanılır.” demektedir.

Tehlikeli Ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik ; Mesleki Eğitim Alınacak İşlere Ait Çizelge 79. madde “Üç ve dört tekerlekli ve pedallı arabalarla altmış kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.” konusunda mesleki eğitim zorunluluğu getirmekte ve “Ek-1 çizelgede yer alan işlerde fiilen çalıştırılacakların, yaptığı işe uygun aşağıda belirtilen belgelerden birisine sahip olmaları zorunludur: c) Millî Eğitim Bakanlığı veya Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yetkilendirilen kurumlarca verilen operatör belgesi ve sürücü belgesi, ” şeklinde bahsetmektedir.

Dolayısıyla “Personel Yükseltici” kullanımında operatör belgesi alınması zorunludur.

MANLİFT KULLANIMINDA EMNİYET KEMERİ TAKMAK GEREKLİ MİDİR?

Personel yükselticiler platform üzerinde yer alan kumanda panoları tarafından kontrol edildiği sırada zeminde bulunan en küçük titreşim platform üzerinde büyük etki yaratmakta ve düşme sebebiyle birçok iş kazası meydana gelmektedir. Platform korkuluklarına tırmanmak, korkuluklardan sarkmak vb. hareketler de emniyet kullanımı sırasında kısıtlanmaktadır. Bu sebeple manlift kullanımı sırasında emniyet kemeri kullanılması tavsiye edilmektedir. 

Göktuğ GÜL