LPG tüpü ile yapılabilecek tüm çalışmalarda aşağıda verilen güvenlik kural ve kontrol kriterleri uygulanmalıdır.

LPG’nin Özellikleri

LPG renksiz ve kokusuz bir gazdır. Ancak oluşabilecek bir sızıntının hemen anlaşılması için rafinerilerde özellikle kokulandırılmıştır. LPG zehirsiz bir gazdır. LPG’nin, içerdiği propan ve bütanın solunmasının insan vücudu üzerinde zehirleyici etkisi yoktur. LPG kaçağı sonucunda meydana gelen ölümler LPG’nin zehirli olmasından değil; havadan ağır olması sebebiyle ortamdaki oksijen miktarını azaltmasından kaynaklanmaktadır. Tüpler imalattan çıktıktan sonra hidrostatik mukavemet testinden geçerler. Bir tüpün patlaması için tüpün içerisindeki basıncın çok yüksek değerlere (50 bar ve üzeri) çıkması, belirli bir sürenin üzerinde yangın içerisinde kalması ve emniyet valfinin açılmaması gerekir. Basında çıkan birçok “tüp patladı” şeklindeki haberlerde asıl kastedilen patlama tüpün değil; ortama yayılan gazın bir ateş kaynağıyla birleşerek patlamasıdır.

Güvenlik Önlemleri

1. 2 kg. üzerindeki tüplerin, tüketim yerine kadar götürülmesi ve cihazlara bağlanması mutlaka yetkili bayi tarafından yapılmalıdır.
2. Tüpün üzerinde tüp imalatçısı firmanın markası tüp, sahibi dağıtıcı firmanın markası ve tüpün Türk standartlarına uygun olarak imal edildiğini belirten “TS 55” ve “TSE” işaretleri yer almalıdır. “TS 5306” standartlarına göre periyodik kontrolü yapılmış olması gereken tüplerde ise bu kontrolün yapıldığını gösteren işaret bulunmalıdır.
3. Tüp mühür kapakla kapatılmış olmalıdır.
4. Paslı, şişkin, ezik, kesik, boyasız, çatlak, hasarlı vb. tüpler kullanılmamalıdır.
5. Tüp ve donanımları (dedantör, hortum) TSE belgeli olmalıdır.
6. Dedantör kesinlikle kurcalanmamalı, rahatça çalışması için kar, yağmur, toz, yağ, pas gibi dış etkenlerden korunması sağlanmalıdır.
7. Tüpler ve tüp donanımları, kullanma talimatlarına uygun olarak can ve mal emniyetini tehlikeye sokmayacak şekilde kullanılmalıdır.
8. Tüp ile cihaz arasındaki hortum bağlantısı tek parça olmalı ve uzunluğu 1,5 metreyi geçmemelidir.
9. Hortumun dedantöre ve yakıcı cihaza bağlantıları kelepçe ile yapılmalı, eskiyen, çatlayan, yumuşayan veya sertleşen hortumlar ile imalat tarihinden itibaren 3 yıl geçmiş olan hortumlar yenisi ile değiştirilmelidir. Dedantörlerde ise değişiklik süresinin imalat tarihinden itibaren 10 yıl olduğu unutulmamalıdır.
10. Ocağın altında veya yakınında, kolayca yanabilen ve tutuşabilen kağıt, naylon, plastik, tül örtü, perde vb. maddeler bulundurulmamalıdır.
11. Tüp, LPG yakan cihazların seviyesinden daha aşağıda ve dik konumda kullanılmalıdır.
12. Tüp doğrudan doğruya güneş ışınlarına maruz kalmamalı, kalorifer radyatörlerinden en az 2 m. ve soba gibi ısıtıcılardan en az 4 m. uzağa konulmalıdır.
13. LPG yakan cihazlar az havalanan küçük hacimli bir yerde bulunuyorsa burası sık sık havalandırılmalıdır.
14. Kullanılan veya yedek LPG tüplerinin dolap içerisinde bulunması durumunda, dolap kapağının altında havalandırma delikleri açılmalıdır. Yedek tüp, kullanılan tüpün yanına konulmamalıdır.
15. LPG yakan cihazlara yeni tüp bağlamadan önce yakınında yanmakta olan başka bir cisim varsa söndürülmelidir.
16. Cihaza yeni tüp bağlantısı yapıldıktan sonra; bağlantı yerlerinde gaz kaçağı olup olmadığı sabun köpüğü ile kontrol edilmelidir. Kontrol; açık ateşle (kibrit, çakmak vb.) kesinlikle yapılmamalıdır.
17. Kaçak varsa, volanlı vanalı tiplerde vana kapatılıp; geçme kilitlemeli tiplerde ise dedantörün mandalı kapatılıp, dedantör çıkartılıp yetkili bayiye haber verilmelidir.

Acil Durum Uygulamaları

Herhangi bir gaz kaçağı tespit edildiğinde veya ortamda LPG kokusu hissedildiğinde yapılması gerekenler:

• Kıvılcım çıkartabilecek her hareketten kaçınılmalıdır (kibrit ya da çakmak yakılmamalı, elektrik anahtarı açılıp kapatılmamalı, buzdolabı kapağı açılmamalı vb.)
• Kapı ve pencereler açılarak havalandırma yapılmalıdır.
• Tüpün cinsine göre vana veya dedantör (regülatör) mandalı kapatılmalıdır.
• Dedantör derhal tüpten ayrılmalı ve tüp açık havaya çıkartılmalıdır.
• Zemin, çukur ve kuytu yerler süpürge ile süpürülmeli, havadan ağır olduğu için yere çöken LPG’nin açık havaya atılması sağlanmalıdır.
• LPG, uzun süre teneffüs edilmesi halinde ağızda ve boğazda yanma, öksürme, mide bulantısı, baş ağrısı, karın ağrısı, baş dönmesi, kusma, fenalık hissi, yüz kızarması, gözyaşı ve burun akmasına sebep olacağından LPG teneffüsünden kaçınılmalıdır.
• LPG yakan cihazlar kullanım kılavuzlarına uygun şekilde monte edilmeli ve kullanılmalıdır. LPG yakan cihazlar havadaki oksijeni kullanır. Dolayısıyla cihazlar kullanılırken mekânda yeterli taze hava değişimi sağlanmalıdır. Aksi halde ortamdaki oksijen azalacağından havasızlıktan dolayı boğularak ölüme sebebiyet verebilir. Yukarıdaki belirtilerle karşılaştığınızda o şahıs dışarıya çıkarılmalı, çıkarılamıyorsa mekân havalandırılıp şahsa suni teneffüs yapılıp doktora başvurulmalıdır.
• LPG, cilde temas ettirilmemelidir. Soğuk yanma nedeniyle ciddi deri yanıkları olabilir. Bu durumda da doktora başvurulmalıdır.

Güvenlik önlemlerini yanlış anlamak 🙂